تمهیدات

کتاب تمهیدات یکی از گنجینه‌های ادب فارسی در زمینه عرفان اسلامی است که توسط ابوالمعالی عبدالله بن محمد بن علی بن الحسن بن علی المیانجی الهمدانی ملقب به عین القضاة
(525-492هـ.ق) در سال 521 هجری قمری به رشته تحریر در آمده است.
اگرچه این کتاب را قبلاً آقای عفیف عسیران به همراه مقدمه، تصحیح، تحشیه و تعلیق به چاپ رسانده بودند، لیکن به علت تعدد آیات، احادیث، و عبارات عربی در متن کتاب فهم آن برای کسانی که با زبان عربی آشنایی ندارند قدری مشکل به‌نظر می‌رسید. لذا بر آن شدم که با استعانت از خداوند متعال ترجمه این عبارات را بیابم و در اختیار خوانندگان قرار دهم. باشد که سبب دعای خیری شود و از آنچه نصیب این عزیزان گردیده رایحه‌ای هم به مشام جان این حقیر رسد. کتاب تمهیدات حاوی لطائف و حقایق عظیمی است که بی‌شک جز به مدد عنایات ربانی وقوف بر آن امکان‌پذیر نخواهد بود. انشاءالله که خداوند توفیق مطالعه و تفکر در چنین آثار جاودانی و کلمات آسمانی را که حقیقتاً ثروت معنوی آدمی به‌شمار می‌روند، کرامت بفرماید و ما را در پناه الطاف خویش به بهترین وجه هدایت نماید.
این تحقیق در باب ترجمه عبارات عربی و آماده‌سازی آن برای چاپ در سال ١٣٨٩ انجام گردید. در آن زمان جوانی بیست و چندساله بودم و با ذوق و شوقی فراوان به انجام آن مبادرت ورزیدم. در این هشت سال به ناشران متعددی مراجعه کرده و اصلاحات پیشنهادی هر یک را انجام دادم، لیکن در مراحل پایانی هر یک به بهانه‌ای از چاپ آن سرباز زدند. به‌هر حال پس از چند سال بالاخره به لطف و کرم حق تعالی کتاب به‌چاپ رسید. امید است که برای طالبان علم و معرفت مفید واقع گردد.
در متن کتاب تصحیح جدیدی بر اساس نسخ خطی انجام نشده، تنها برای سهولت در خواندن رسم‌الخط آن طبق رسم‌الخط امروزی اصلاح گردیده است. برای مثال کلماتی مانند «ترا» به «تو را» و «اینست» به «این است» و کلماتی از این دست در حروف‌چینی تغییر یافته‌اند. هم چنین در هر صفحه عبارات عربی در متن کتاب علامت‌گذاری شده و در پانویس ترجمه آن عبارت به همراه ذکر منبع، سوره و شماره آیه و سایر اطلاعات تکمیلی آورده شده است. در برخی قسمت‌ها از متن اصلی فقط بخشی از آیه یا حدیث قید شده، که در پانویس متن کامل آن نیز ذکر گردیده و با علامت  مشخص شده است. برخی از عبارات نیز از اقوال بزرگان طریقت هستند که با علامت  در پانویس به‌طور مختصر به معرفی آنان پرداخته شده است. در ترجمه آیات قرآن از دو ترجمه آقای محمدمهدی فولادوند و آیت‌الله مکارم شیرازی استفاده شده که در پایان هر ترجمه با علامت (ف) و (م) مشخص گردیده است. در بخش پایانی کتاب نیز که مربوط به فهرست آیات، احادیث و اقوال بزرگان می‌باشد، سعی شده متن آیات و احادیث به صورت کامل قید شود. برای مثال اگر در متن اصلی تمهیدات بخشی از یک آیه ذکر شده، در فهرست آیات متن کامل آن آیه آورده شده است.

و لا توفیق إلا بالله…
زهـرا عسـلی